BLACK FRİDAY VE TÜRK PERAKENDECİLİĞİ
Satışları, yorumları, beklentileri ve tartışmaları ile bir “Black Friday” daha geçti. Amerika Birleşik Devletleri’nde, sonrasında Kanada ve İngiltere’de olmak üzere şimdilerde neredeyse dünyanın her yanına yayılan tek günlük indirim çılgınlığı global perakendeyi hızlandırması anlamında oldukça etkin bir gün olarak karşımızda durmaktadır.
ABD’de satın alma çılgınlığı yaşanan gün sayısı oldukça fazladır. Satın alma Amerika’nın genleri itibariyle sosyal bir fenomen, bir kültürdür. Yılın son dönemine bakarsanız; Ekim ayı ile başlayan ve yılbaşına kadar devam eden dönem oldukça yoğundur. Cadılar Bayramı için Ekim Ayı tam bir alışveriş ayıdır. Sonrasında Şükran Günü alışverişleri ve sonrasında da Noel ve Yılbaşı alışverişleri Amerikan Tüketicilerinin mağazalara ve e-ticaret sitelerine akın etmesine neden olmaktadır. İşte birbirini takip eden bu kısa aralıklı dönemlerin konseptleri birbirinden çok farklı olduğu için piyasaya sürülen ürünlerin diğer konsepten etkilenmemesi gerekir.
Black Friday, Şükran gününün anlamına uygun şekilde firmaların müşterilerine şükranlarını sunması ve Noel ve Yılbaşı alışveriş konseptlerinin vitrinlere çıkası için yapılması gereken temizlik olması açısından bakılması gereken bir alışveriş etkinliğidir. Türkçe anlamıyla “Kara Cuma” denilmesinin birkaç farklı nedeni vardır. Hangisinin doğru olduğuna inanmak size kalıyor. Muhasebe kayıtlarında zararları kırmızı, karları siyah ile göstermek gibi bir yaklaşım vardır. Bugünde de firmalar çok fazla kar elde ettiği için siyah yazılması nedeniyle bu adı aldığı söylenmektedir. İkinci olarak, 1966 yılında Philadelphia Polisi yaşanan kazaları tanımlamak için kullanmıştır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkan e-ticaret dünyası ise “Cyber Monday” kavramı ile Black Friday’in hemen sonrasındaki Pazartesi indirimler uygulamaktadır. Fakat online ve offline kanalların bu kadar birbirine girdiği bir dünyada bu kadar kısa aralıklı iki uygulama birbirine rakip olmaktan başka bir işe yarar mı bilemiyorum…
Gelelim Türk Perakendesi’ndeki uygulamalara. Globalleşen perakendecilikte Türkiye’den dünyaya açılmamak mümkün değil ki bunu gerçekten düzgün yapan çok iyi firmalarımız var. Doğal olarak global trendlerdeki uygulamaları da satış fırsatı olarak görerek Türkiye’de uygulamaya çalışmak kaçınılmazdır. Burada atlanılan en önemli konu “Black Friday”in bir felsefesi var. Sadece indirim yapmak için yapılan bir gün değil. Arkasında felsefe olmadan yapmaya çalışıldığı, sırf trend olduğu için uygulanılan bir yaklaşım olduğu için maalesef ki yılın genelindeki alışveriş alışkanlıklarına da zamanla zarar vermektedir. Sırf indirim yapmış olduğunu hissettirmek için üç gün önce 500 TL fiyatla sattığı ayakkabının etiketini o gün için 1000 TL gösterip %70 indirim ile 300 TL yazan uyanık firmaları görmek bile bu işin nerelere çekildiğini anlatması açısından güzel örnekler oluşturuyor.
Eğrisi doğrusu ile bir Black Friday daha geçti. Gelecek senelere daha çok indirim ve ciro patlamaları ile gireceğimiz kesin gibi duruyor. Son bir söz söyleyerek konuyu kapatmak istiyorum. Türk İnsanı bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmayı sever ve buna göre yaşar. Tüketici davranışlarını bilerek pazarlama stratejilerini oluşturmak gerektiğini de bildiğimize göre; “Black Friday”in, Amerikalıların Müslümanlara hakaret etmek için ortaya çıkarttığı bir kavram olduğu söyleyen bir sürü tüketici kitleniz olabilir. Onların hassasiyetini düşünerek kurgularınızı yapmanızı öneririm.